digitale kabeltelevisie

HDTV

Op dit moment (Juli 2008) wordt er via de kabel nog maar een paar zenders in HDTV doorgegeven. Bij de meeste grote kabelaars zijn Discovery HD, National Geographic HD, Brava TV en History Channel HD beschikbaar. Wie een extra abonnement heeft op Film1 en/of Sport1 kan ook kijken naar een HD-versie van deze kanalen. Tevens is er deze zomer een test met Nederland 1 in HD, waarbij een aatal belangrijke sportevenementen in HD zullen worden uitgezonden. De publieke omroep wil begin 2009 starten met HD-versies van Nederland 1 t/m 3, waarop dan een beperkt aantal programma's in HD-kwaliteit te zien zal zijn. De rest van de programma's zal worden technisch worden omgezet naar een HD-signaal (upscaling).

SDTV

SD Voorbeeld RTL4 Nieuws (pop up, 51 KB)Het gewone beeld zoals we nu kennen gaat door het leven als Standard Definition (SD) televisie. Voor Europa (PAL) betekent dit een resolutie van maximaal 720 bij 576 pixels. Wie het narekent komt niet op een beeldverhouding van 4:3 of 16:9. Dat komt omdat de pixels niet vierkant zijn. Ook als er bij SD in anamorph breedbeeld wordt uitgezonden worden nog steeds 720 pixels in de horizontale richting gebruikt. Deze pixels worden dan horizontaal 'opgerekt'. In het plaatje hiernaast zie je de leader van het RTL-nieuws in de goede beeldverhouding. Klik op de thumbnail voor het plaatje op de volledige originele resolutie. Omdat op een computerscherm alle pixels vierkant zijn, en bij SD-televisie niet, verschijnt het hier 'vervormd'.

Voorbeeld interlaced beeldVerder is SD beeld interlaced. Er worden 25 beelden per seconde uitgezonden. Elk beeld bevat 576 zichtbare lijnen. Voor een vloeiende beweging zijn eigenlijk 50 beelden per seconde nodig, maar vroeger was de techniek daar niet geschikt voor. Daarom is er bedacht om een beeld in twee delen te versturen. Eerst de even lijnen, daarna de oneven. Dat wil zeggen dat er 50 halve beeldjes per seconde worden uitgezonden in plaats van 25 hele beelden. Door de traagheid van het menselijk oog, en het nagloei-effect van een gewone beeldbuis zien we een volledig beeld.

Als je het beeld stil zet zal je zien dat de "even" beeldlijnen verschoven kunnen zijn t.o.v. de "oneven" beeldlijnen. Een beeldbuis zal de halve beelden ná elkaar laten zien, en dan is het geen probleem. Een LCD-scherm moet eerst de twee halve beelden combineren tot een heel nieuw beeld. Dat heet de-interlacing.

HDTV

High Definition TeleVision is altijd in breedbeeld, in de beeldverhouding 16:9. Er bestaan verschillende formaten voor HDTV; de belangrijkste zijn 1920 bij 1080 interlaced (1080i25) en 1280 bij 720 progressive (720p50); 1080i geeft 50 halve beelden per seconde weer, en 720p geeft 50 hele beelden per seconde weer.

HDTV resolutie
In dit plaatje lijkt 1280 * 720 (720p) maar weinig beter dan de nu gebruikte 720 * 576. Maar de HDTV versie is 50 volledige beelden per seconde progressive, en daarmee geschikt om beelden met veel beweging (sport) weer te geven. 1080i zou beter geschikt zijn voor beelden met weinig beweging en veel details. Maar er zijn fanatieke discussies welk formaat nu 'beter' is. Gelukkig hoef je niet te kiezen, want een HD Ready scherm moet in staat zijn om beide resoluties weer te geven.

Voorbeelden

HDTV beeld camera (pop up, 427 KB) HDTV beeld fotograven (pop up, 415 KB)Twee voorbeelden van een HDTV beeld, afkomstig van het MPEG2 testsignaal van HD Forum zoals door TV Home als test doorgegeven in januari 2006. Klik op de thumbnails voor plaatjes op volledige resolutie.


SDTV beeld journaal (pop up, 70 KB) SDTV beeld (pop up, 87 KB)En twee gewone SDTV beelden zoals ze nu worden uitgezonden. Merk op dat de horizontale resolutie van deze beelden 704 pixels is. Bij de huidige SDTV beelden varieert de horizontale resolutie tussen 480 pixels (Boomerang) en 720 pixels (BBC).

HD Ready

HD Ready Wie nu een nieuwe TV gaat kopen en voorbereid wil zijn op de toekomst met HDTV, kan letten op het HD Ready logo. Dit geeft aan dat het scherm geschikt is om HDTV (1080i of 720p) signalen weer te geven. De ontvanger die er in zit hoeft daar niet voor geschikt te zijn.


  • Minimaal 720 lijnen fysiek kunnen weergeven.
  • Analoge YPbPr1 ingang (component video)
  • DVI of HDMI ingang (digitaal)
  • accepteert 1280x720 @ 50 en 60Hz progressive (“720p”)
  • accepteert 1920x1080 @ 50 en 60Hz interlaced (“1080i”)
  • De DVI of HDMI aansluiting ondersteunt 'content protection' (HDCP)

Deze standaard geeft dus aan dat het scherm signalen in alle resoluties verwerken kan. Maar als het scherm zelf maar 720 lijnen heeft (minimum eis) dan kan het er natuurlijk nooit 1080 laten zien. Het scherm moet dan zelf een vertaalslag maken, en zal dus nooit optimale kwaliteit kunnen laten zien voor 1080i.

HDTV

HDTV Het HDTV logo is bedoeld voor de ontvangers die HDTV (1080i of 720p)kunnen weergeven, met een ingebouwd scherm, of in combinatie met een los HD Ready scherm. Voor een kabelontvanger zonder ingebouwd scherm zijn dit samengevat de belangrijkste requirements om compatible te zijn;


  • DVB-C including 256 QAM
  • Video decoder support 1280 x 720 progressive en 1920 x 1080 interlaced
  • ondersteuning van MPEG-4 AVC HP@L4 en MPEG-2 MP@HL
  • Ingebouwde AC-3 (Dolby Digital) decoder.
  • MPEG-1 Layer II (2.0) geluid
  • Uitgang: analoog YPbPr of DVI of HDMI
  • HDMI of DVI uitgang met support voor HDCP

Full HD

Er bestaat enige verwarring over wat Full HD is. Soms wordt daarmee 1080i25 bedoeld, maar de consensus is dat met full HD 1080p50 bedoeld wordt. Er komen steeds meer schermen op de markt die een dergelijk signaal kunnen weergeven. Blu-ray spelers zijn in staat om een 1080p signaal te genereren. Op dit moment zijn er nog geen uitzendingen mogelijk in 1080p. Alle huidige zenders en decoders werken in 720p of 1080i. De standaarden voorzien nog niet in 1080p uitzendingen. Wie een Full HD scherm koopt kan daar voorlopig alleen optimaal van profiteren met een ander apparaat, zoals Playstation 3, of Blu-ray.

MPEG-4

De huidige SD-decoders gebruiken allemaal MPEG-2 als compressiemethode. Ook HDTV zenders zoals HD-1 hebben in het begin MPEG-2 gebruikt voor compressie. Voor de grote hoeveelheid data die nodig is voor HDTV is er een betere compressie methode ontwikkeld; MPEG-4. De meeste HDTV uitzendingen vinden al in dit formaat plaats.

verband HDTV en HD Ready
Dit plaatje geeft het verband weer tussen HD Ready en HDTV, en de mogelijke verbindingen.

Digitale Aansluitingen

Met component (YPbPr) aansluitingen is het ook mogelijk om een analoge verbinding te maken. Daar ga ik verder niet op in.

DVI

dvi stekker(Digital Visual Interface) Deze aansluiting wordt op dit moment al gebruikt voor het aansluiten van digitale schermen op PC's. Dit levert een digitale ongecomprimeerde videoverbinding. Een DVI aansluiting kan wel of niet voorzien zijn van HDCP.

HDMI

hdmi stekkerHDMI (High-Definition Multimedia Interface) is een uitbreiding op de DVI aansluiting. Er zijn dus ook verloopstekkers te koop van DVI naar HDMI en andersom. Belangrijkste verschil is dat in HDMI alle signalen (ook geluid) doorgegeven worden. Er hoeft dus maar 1 kabeltje van ontvanger naar scherm. HDMI heeft meer mogelijkheden, dus een verloopstekker zal nooit alle problemen oplossen. HDMI is een digitale ongecomprimeerde verbinding voor video en audio. Een HDMI aansluiting is altijd voorzien van HDCP.

HDCP

High bandwidth Digital Content Protection is een systeem waarmee de filmindustrie probeert om piraterij te voorkomen. Het betekent dat een decoder met HDCP alleen een digitaal signaal door zal geven aan een apparaat als dat ook HDCP ondersteunt. Anders 'vertrouwt' de decoder het scherm niet, en zal geen (of alleen een lagere resolutie) signaal leveren. Dus als je nu al een (ouder) scherm hebt gekocht zonder HDCP , en de decoders (of de zenders) vereisen dit straks wel, dan kan je nog steeds niet naar HDTV kijken...

<eigen mening>

Volgens mij zal deze HDCP-bescherming HDTV meer kwaad dan goed doen. De maatregelen zijn gericht op het voorkomen van piraterij, maar zullen in de praktijk vooral de eerlijke eindgebruiker hinderen. Een tweede scherm aansluiten op een decoder (volkomen legaal) zal niet meer werken. Voor eigen gebruik (time shifting) een opname maken is niet meer vanzelfsprekend. Daarmee neemt de waarde voor de consument van HDTV af.

Omdat HDCP gebruik maakt van 'keys' die geheim moeten blijven zal het onmogelijk zijn om 'open source' versies van decoders te bouwen. Dus een Linux HDTV mediaplayer zal er niet in zitten. Vergelijk het met de problemen die ontstonden bij het bouwen van een linux DVD speler waarbij het CSS systeem 'gehacked' werd. Dat toont ten eerste aan dat een technische beveiliging altijd gekraakt kan en zal worden, maar vooral dat mensen die op een legale manier willen kijken naar programma's die ze legaal gekocht hebben dat onmogelijk gemaakt wordt.

Persoonlijk heb ik een grote afkeer van alles waar een kopieerbeveiliging is ingebouwd. Als ik eenmaal heb betaald voor content bepaalt de auteurswet wat ik daarmee voor eigen gebruik mag doen. Fabrikanten die mij daarbij extra beperkingen opleggen verdienen mijn geld niet. Zo heb ik afgelopen jaren al honderden euro's bespaard op CD's door ze niet te kopen omdat ze voorzien waren van kopieerbeveiliging. CD's die ik anders wel gekocht zou hebben. Maar ik heb geen zin in afspeelproblemen omdat de CD alleen maar in een gewone CD-speler werkt. Ik heb niet eens meer een gewone CD-speler, alleen een DVD-speler. Verder maak ik van ongeveer elke CD die ik koop MP3 files. Een kopie daarvan zet ik op mijn MP3-speler voor op het werk, en een kopie brand ik op een CD-Rom voor in de auto. Allemaal volkomen legaal en toegestaan. Maar de platenmaatschappij zegt door kopieerbeveiliging in te bouwen; "Jou vertrouw ik niet." En dan denk ik; "Zoals de waard is vertrouwt hij zijn gasten."

Voor de duidelijkheid, ik ben tegen piraterij. Maar het beschermen van de 'rechten' van de uitgevers ten koste van de rechten van de consument is niet te rechtvaardigen.

</eigen mening>

Nieuws over HDTV: